(José Miguel Núñez, sdb)
On Bosco gazteen eta herriaren heziketaren garrantziaz kontzientea da eta prebentzioko eta garapeneko proiektu berriak bultzatzen ditu, XIX mendeko Italian. Bere lana eragin aringarri hutsetik askoz gorago doa eta umeak eta mutilak benetan babesten ez zituen sozio-politika egoera baten aurrean, Torino aurre-industrialaren errealitate sozialean eragitea bilatzen du On Boscok, gauzak aldatu ahal daitezen.
Bere garaian ez zen «adingabeen eskubideez» hitz egiten , baina bere ahalegina zuzendu zen gazterik kalteberaenei duintasuna itzultzera eta errealitate sozialean txertatzeko laboral gaitasuna haiei ematera. Adibide ona aurkitzen dugu On Bosco berak, gaztea onartzen zuen patroiak eta langileak «lanean bertan» sinatutako ikasketa-kontratuetan.
Salestar Kongregazioaren Artxibo Zentralean oraindik mantendutako lehen kontratuak ziren, ikastun gazteentzat baldintza duinak ziurtatzen zituztenak, 1851 eta 1854 bitartean, noiz inor haietaz arduratzen ez baitzen eta eskulan merkea bakarrik baitziren, laboral ustiapen haragia. Beste iraultza bat izan zen hau, industrializatutako Europan garatzen hasten zen eta bere lehen sintomak XIX mendeko bigarren erdiko Italian sentitzea uzten zuenaren paraleloa.
On Boscok berehala nabaritu zuen bere mutikoek bizi zuten ondoezeko eta uzteko egoera arintzea ez zela nahikoa. Gero eta argi eta garbiago konturatu zen industria sortu berriaren eta ekonomia burgesaren kanon zurrunen azpian palanka egitea beharrezkoa zela, aldaketa sozialari bide emateko. Helburua zen, hain zuzen, gutxiago zituzten gehiago ematea eta beren potentzialtasun guztiak garatzearen posibilitatea ziurtatzeko aukerak haiei eskaintzea.
«Oratorioen obra», On Bosco bera bere proiektua deitzea atsegin zen bezala, gazteei beraien geroaldiko protagonistak egiteko ongi egindako saioa izan zen, haiek beraien garapen eta aldaketa sozialean nahasteko era, kalteberaenetarako arreta nahikorik inoiz jartzen ez duen mundu baten erdian errealitate berriari bide emateko haien energia zintzo guztiak kanalizatzeko modua.